Doelstellingen
Het Pajottenland kan bogen op een unieke identiteit als groene regio in de schaduw van grootstad Brussel. Met een kenmerkend landschap dat - ondanks druk vanuit meerdere hoeken - relatief gaaf is. In grote mate dankt de regio zijn algemene uitzicht aan een eeuwenlange landbouwuitbating. Maar 't kan niet ontkend worden dat - zoals dat elders ook het geval is - de hedendaagse landbouwpraktijken ook vragen doen rijzen op het vlak van hun effect op landschap en biodiversiteit. Vragen die zich overigens ook stellen voor andere activiteiten in het open gebied. En voor een toenemende druk vanuit de stad. Daardoor ziet men het landschap als fundamentele (economische) bron potentieel bedreigd. En daarmee ook zijn waarde als schragend element voor streekidentiteit en -beleving ... zowel intern als extern. Tegelijk wordt vandaag vastgesteld dat altijd maar meer burgers/consumenten op zoek zijn naar kanalen, waar ze voeding kunnen kopen met een verhaal. En/of gekoppeld aan beleving. In dat kader is de opkomende korte keten het codewoord geworden voor een dynamiek van hernieuwde en sterke, lokale inbedding van landbouw & voedselproductie. Van een herverbinding van de plaatsen m.b.t. voedselproductie en -consumptie. En van de herverbinding m.b.t. voedselproducenten met eters en omgekeerd. In het bijzonder geldt dat ook in een context van stad en platteland. Stad en stedeling kijken in toenemende mate naar de nabije, open ruimte voor productie van een aanzienlijk deel m.b.t. hun voeding. En tegelijk als nabije plek voor rust en recreatie. De historische metafoor m.b.t. de tuin van Brussel komt in dat opzicht (opnieuw) prominent naar boven. Brussel zet vandaag met zijn 'Good Food Strategy' expliciet in op een groot aandeel van meer lokaal geproduceerde voeding. Met 1,2 miljoen Brusselse eters ligt daar dan ook een groot marktpotentieel voor voedselproducenten in het Pajottenland. De coronacrisis heeft de algemene indruk versterkt dat NU het juiste moment(um) is, om korte keten en stadsverbonden landbouw te versnellen. En op te schalen. Eerdere studies toonden het potentieel al duidelijk aan: het moment is NU, om over te gaan tot coherente acties! Veel van de nodige elementen voor een bloeiende en lokale ingebedde & stadsverbonden landbouw zijn wellicht al aanwezig. Maar het ontbreekt aan hun onderlinge verbinding en coherente samenwerking. Gestoeld op een duidelijke, overkoepelende visie en 'n werkbaar & gidsend actie- + businessplan. Het is duidelijk dat de nodige verbindingen niet (of in onvoldoende mate) vanzelf zullen komen. Er wordt een nood ervaren aan 'n actieve facilitering ervan.
De essentiële doelstelling van dit voorliggende project is het tot stand brengen m.b.t. de noodzakelijke verbindingsdynamiek. En van concrete stappen m.b.t. een duurzame, autonome en rendabele relatie tussen landbouwregio Pajottenland en 'n leefbare & duurzame stad. Met voeding als voornaamste bindmiddel. In de context van generieke concepten als stedelijke landbouwparken of voedsellandschappen (zie verder) biedt een dergelijke verbinding ook heel wat voordelen. Op het vlak van landschap, toerisme/recreatie en leefbaarheid in dorpen. Daardoor is meteen ook een inspanning voor actieve verbinding van verschillende sectoren, belangen en aspecten IN de plattelandsregio.
Met deze formulering is ook duidelijk dat de essentie ligt in het daadwerkelijke verbinden. En daardoor inspireren, katalyseren & faciliteren van de talrijke actoren in het samen uitbouwen m.b.t. gedragen initiatieven, die 't grotere verhaal realiseren op een duurzame wijze. Het voorgestelde traject van een verbinder (0,6 VTE - 2 jaar) is het middel om de doelstelling te realiseren. De verbinder legt enerzijds de verbindingen tussen bestaande initiatieven/actoren en projecten. Daardoor versterkt ook het verhaal en de identiteit van 't Pajottenland. En wordt gezocht hoe die het beste naar buiten te brengen. Zowel naar de stad Brussel als in eigen regio. De verbinder krijgt een uitdrukkelijk mandaat om de relevante stakeholders te identificeren, bevragen en bij elkaar te brengen in (lerende) netwerken. Hij/zij zorgt voor experimenteerruimten en versterkt de bestaande voorbeeldinitiatieven of inspireert nieuwe. Hij/zij stimuleert de co-creatie van businessmodellen en boort lokale kennis, expertise en engagement aan. Hij/zij zorgt ervoor dat een gedragen visie wordt gevormd en vertaald in 'n werkbaar charter. Hij/zij bepaalt met de stakeholders welke nieuwe acties nodig zijn, om de ultieme doelstelling handen en voeten te geven.
De noodzaak van een dergelijk verbinder en zijn/haar rollen - zoals we die in dit project omschrijven - worden ook onderkend in programma's zoals dat van Voedsellandschappen (Vlaamse overheid/VLM). In dat opzicht is dit voorgestelde project een terrein-primeur in Vlaanderen. En meteen ook een proactieve demarche die regio Pajottenland een betekenisvolle voorsprong kan bieden.
