Geuze- en lambiekbieren
21.08.2022
In het Pajottenland en de Zennevallei vind je unieke gisten in de buitenlucht. Ze zorgen voor de spontane gisting van de vele lambiekbieren die in de streek gebrouwen worden.
Dit streekbier, dat ook al in de middeleeuwen gebrouwen werd en terug te vinden is op het schilderij ‘de boerenbruiloft’ van Pieter Bruegel de Oude, was in die tijd voor de boeren en arbeiders een echte dorstlesser. De gerst, tarwe en hop die nodig zijn om het bier te brouwen, werden in de streek geteeld. Nu komen de grondstoffen vaak uit het buitenland maar de interesse in lokale granen en lokale hop groeit .
Brouwerijen en stekerijen
Lambiekbier gist op eikenhouten vaten en kan van het vat gedronken worden. Het bevat geen koolzuur waardoor het zonder schuimkraag, plat, geserveerd wordt. Het smaakt zuur.
Lambiek is de grondstof voor geuze. Door jonge en oude lambiek te mengen, ook wel versnijden genoemd, krijgt men geuzebier. Daarom spreekt men van een geuzestekerij en niet van een brouwerij.
Geuze gist verder op de fles. Dat verklaart waarom geuze in stevige flessen zit die afgesloten worden met een champagnekurk. Zo doen ze niet alleen denken aan champagneflessen. Vroeger zat de geuze vaak in lege champagneflessen die de geuzestekers kochten bij de Brusselse restauranthouders. Circulaire economie avant la lettre. Afval voor de ene is grondstof voor de andere.
De smaak van de geuze wordt bepaald door de lambiek die gemengd wordt. De verhouding jonge/oude lambiek, de locatie van de brouwerij waar de lambiek vandaan komt, de gistingstijd en -temperatuur, … Ze geven elke geuze zijn eigen accent. Dat maakt de Pajotse bierkaart heel uitgebreid.
In de loop van de 20ste eeuw verloor de geuze aan populariteit. Gelukkig loodsten enkele brouwers de typische, maar toen weinig populaire brouwtechniek doorheen de jaren tachtig van de vorige eeuw. Geuze- en lambiekbieren zijn nu weer populair.
Pajotse identiteit
Deze streekproducten maken deel uit van de Pajotse identiteit. De lambiekbieren brengen brouwers, boeren, horeca-uitbaters samen. Toerisme Vlaams-Brabant speelt er op in met de Geuze Gravelroute , de Lambiekproeversroute, de Geuze & Lambiek wandel- en fietsroute, de Alambicwandeling en door je de weg te wijzen naar de lambiekbrouwerijen, de geuzestekerijen en de vele typische kroegen waar je het bier kan proeven.
Ook de Schaarbeekse krieken waren typisch voor de streek. Ze waren de grondstof voor het echt kriekbier. Maar sedert de jaren 1990 gaat de teelt erop achteruit door de arbeidsintensieve pluk en bijhorende loonkost. Sinds 2018 onderzoekt Proefcentrum Pamel of de teelt van Schaarbeekse kriek opnieuw economisch rendabel kan worden. De Schaarbeekse kriek is een zeer oud ras met sterk roodkleurend sap, middelmatig grote, zoetzure vruchten in trossen. Hopelijk kleuren ze binnen enkele jaren ook weer het Pajots landschap.
Toer de Geuze
Heel wat Pajotse geuze- en lambiekbieren zijn te koop in bier-speciaalzaken. Maar zak in het voorjaar zeker ook eens af naar de streek. Om de 2 jaar organiseert HORAL (De Hoge Raad voor Ambachtelijke Lambiekbieren) het evenement ‘Toer de geuze’. Lambiekbrouwers en geuzestekers openen dan gedurende één weekend hun deuren. Deze traditie, gestart in 1997, lokt heel wat binnen- én buitenlandse bierliefhebbers. Uitkijken naar de volgende editie!